Er zijn vele tomatenziektes en plagen waar u als tomatenteler mee te maken kunt krijgen en die u natuurlijk wilt voorkomen. Drie veelvoorkomende ziektes zijn Clavibacter, ToBRFV, Tomatenmozaïekvirus en onlangs dook het Tomato Brown Rugose Fruit Virus op in het Westland. In deze blog leest u meer over de ziektes en hoe u ze kunt voorkomen.
Clavibacter
Clavibacter – ook wel bacterieverwelkingsziekte genoemd – wordt veroorzaakt door de bacterie Clavibacter michiganensis subsp. Michiganensis. Deze bacterie kan worden overgebracht met zaad, jonge planten, vruchten, water en werkzaamheden in het gewas en ook achterblijven in grond en substraat. Bij besmetting van het zaad openbaart de ziekte zich voor het eerst zes weken na het zaaien en komt daarnaast vaak tot uiting als de plant zwaar belast is met vruchten en de temperatuur in de kas hoog is (in juni en juli). Als een plant met Clavibacter is besmet ontstaan er eerst glazige plekken op bladeren die verkleuren, verwelken de bladranden en bladpunten en uiteindelijk verwelkt de plant helemaal. Clavibacter is zo besmettelijk dat het de quarantainestatus heeft. Dit betekent dat een teler besmette planten moet verwijderen en moet laten vernietigen.
ToBRFV
Het Tomato brown rugose fruit virus (ToBRFV) is een relatief nieuw virus in de tomatenwereld. Een uitbraak kan de oogst volledig onverkoopbaar maken en leidt dus tot enorme economische schade. ToBRFV veroorzaakt bruine of gele plekken op tomaten. De vruchten kunnen misvormd zijn of niet goed afrijpen. Het virus uit zich vooral in warme periodes of wanneer er een watertekort is, maar is dan vaak eerder al latent aanwezig in de plant. ToBRFV is een mechanisch overdraagbaar virus. Dat betekent dat overdracht plaatsvindt bij gewasbehandelingen als dieven, draaien en oogsten. Daarnaast verspreidt het virus zich onder andere via gereedschappen, kleding en fusten. Ook insecten kunnen het virus verspreiden. ToBRFV kan overleven in water, grond, resten plantaardig materiaal en zaden.
Tomatenmozaïekvirus
Tomatenplanten kunnen besmet raken met diverse stammen van het mozaïekvirus, zoals het pepinomozaïekvirus. Kenmerkende symptomen van met dit virus besmette planten zijn licht- en donkergroene vlekkerigheid van het blad en groeibelemmering van de plant. Ook opkrullend blad en gestreepte stengels kunnen voorkomen. Ook de vruchten kunnen ziektesymptomen vertonen zoals een ongelijkmatige rijping of inwendige verbruining van de vruchtwand. Het virus wordt overgedragen door de plant, zaden, gereedschappen, mensen en in mindere mate door insecten.
Tomato Brown Rugose Fruit Virus
Het Tomato Brown Rugose Fruit Virus is een tomatenziekte die niet schadelijk is voor mens en dier. Toch kunnen tomaten die besmet zijn met het virus niet meer verkocht worden. Tomaten die niet besmet zijn kunnen wel verkocht worden. Er gelden strenge hygiënemaatregelen voor tomatentelers om verdere besmetting te voorkomen. Lees hieronder welke hygiënemaatregelen je kunt treffen om het Tomato Brown Rugose Fruit Virus geen kans te geven in uw kas.
Ziektes voorkomen
Voor tomatentelers is het devies altijd: start schoon met een teelt en houdt het bedrijf schoon. Strikte hygiëne is vereist. Belangrijke aandachtspunten in het hygiëneprotocol zijn:
- Zorg voor een goede persoonlijke hygiëne. Was en ontsmet de handen en schoenen bij het betreden van de kas en draag bij voorkeur geen ‘buitenkleding’ in de kas. Een hygiënesluis en omkleedruimte waarborgen een goede persoonlijke hygiëne. Ook de sanitaire ruimtes dienen schoon te zijn.
- Zorg voor schone transport- en verpakkingsmiddelen. Het gebruik van een kratten- en palletwasser garandeert bacterievrije fusten en pallets. Ook wielen van binnenrijdende heftrucks dienen te worden ontsmet.
- Reinig en ontsmet gereedschappen zoals scharen en mesjes om besmetting van de planten te voorkomen. Hiervoor zijn speciale gereedschappenwassers beschikbaar.
- Controleer regelmatig de kwaliteit van het water dat in de kassen wordt gebruikt, aangezien bacteriën ook via het water de kas kunnen binnenkomen.
- Ga de kas alleen via de hygiënesluis binnen. Zorg er dus voor dat andere deuren die toegang geven tot de kas alleen van binnenuit kunnen worden geopend (nooduitgangen) of zijn afgesloten.
Toolkit hygiëne
Wilt u de kans op veelvoorkomende ziektes zoals Clavibacter, ToBRFV en het Tomatenmozaïekvirus verkleinen, dan is een goede hygiëne van belang. Elpress biedt u graag handvatten om de hygiëne binnen uw bedrijf goed op orde te krijgen en te houden. Wij hebben daarom een handige toolkit voor u samengesteld. In deze toolkit vindt een overzichtelijk hygiëneprotocol en tips voor een goede handhygiëne.
