Het borgen van voedselveiligheid voor de consument is een flinke uitdaging. Vanuit de wetgeving wordt er streng op toegezien dat bedrijven die operationeel zijn in de voedingsmiddelenbranche zich houden aan de wettelijk verplichte HACCP-richtlijnen. Ook vanuit grote retailers worden er steeds meer eisen gesteld aan voedingsmiddelenproducenten. Maar hoe richt je als voedingsmiddelenleverancier een voedselveilig hygiëneproces in dat voldoet aan alle gestelde eisen en richtlijnen? In dit blogartikel leggen we dat uit in vijf stappen.
1. Check of er voor uw branche een hygiënecode beschikbaar is of dat het zaak is om een eigen HACCP-plan op te stellen.
Wanneer een bedrijf voedsel produceert, verwerkt of distribueert dient het de werkwijze zodanig in te richten dat de veiligheid van voedsel op een systematische manier geborgd wordt om zo de voedselveiligheid voor de consument te kunnen garanderen. Vanuit de wetgeving zijn deze bedrijven daarom verplicht om te werken volgens HACCP-richtlijnen. Daarvoor dienen zij een HACCP-voedselveiligheidsplan op te stellen waarin alle mogelijke risico’s en bijbehorende maatregelen om de risico’s te beheersen beschreven worden.
Het opstellen van een HACCP-plan kan voor, met name wat kleinere, bedrijven een hele uitdaging zijn. Om die reden zijn er zogenaamde hygiënecodes in het leven geroepen. Dit is een praktisch handboek dat door branche- en sectororganisaties voor een bepaalde sector is opgesteld. Het handboek bevat specifieke HACCP-richtlijnen en mag ter vervanging van een HACCP-plan gebruikt worden. Dankzij deze code kunnen (kleinere) bedrijven op eenvoudige wijze aan de wetgeving voldoen. Wanneer er echter processtappen in een bedrijf plaatsvinden die in geen enkele hygiënecode beschreven staan, dan is het bedrijf genoodzaakt om een eigen HACCP-plan op te stellen.
Check als bedrijf zijnde dus altijd eerst of er een hygiënecode beschikbaar is voor de branche. Zo niet, dan is het zaak om met een HACCP-plan aan de slag te gaan.
2. Voldoe aan de eisen, richt een proces in
Om voedselveilig te kunnen werken en daarmee aan de wetgeving te kunnen voldoen is het zaak dat er een HACCP-plan of hygiëne code wordt omarmd. Dat houdt o.a. in:
- Het inventariseren en analyseren van potentiële risico’s binnen het productieproces
- Nagaan op welke punten in het productieproces bepaalde risico’s zich voor kunnen doen en acceptatiegrenzen vaststellen
- Omschrijven en ten uitvoer leggen van doeltreffende controle- en bewakingsprocedures op kritische punten
- Bovenstaande op gezette tijden in het proces herhalen
- Werkzaamheden vastleggen in een schriftelijke rapportage die ter beschikking gesteld kan worden aan derden indien daarom wordt gevraagd
- Bedrijven die levensmiddelen verwerken hebben de verplichting om passende veiligheidsprocedures vast te stellen, toe te passen, te handhaven en te herzien.
3. Bekijk de mogelijkheden tot het upgraden van HACCP naar ISO 22000 certificering
ISO 22000 is een internationale standaard om de veiligheid van de globale voedselketen te kunnen borgen. Sinds 2005 is het de norm voor voedselveiligheid op basis van HACCP-richtlijnen. Dit vormt de basis voor een internationaal geldend ISO-voedselveiligheidscertificaat. De certificering is onafhankelijk; als organisatie kan men zelf bepalen of men deze wil omarmen of niet. Naar verwachting zullen veel bedrijven in de toekomst het HACCP-certificaat om gaan zetten naar een certificaat dat is gebaseerd op ISO 22000 of FSSC 22000. Eén van de voordelen is dat een dergelijk certificaat sneller wordt geaccepteerd in zowel binnen- als buitenland. Bovendien biedt het behalen van een ISO certificaat kans op het reduceren van het aantal voedselveiligheidsstandaarden (voor de hele keten) waardoor de efficiëntie verbetert en daarmee gepaard de kosten omlaag gaan.
4. Check de eisen en voorwaarden van de retailers waar u aan levert
Niet alleen vanuit de wetgeving worden er steeds meer eisen gesteld aan de voedselveiligheid. Ook vanuit de retailers worden er richting leveranciers steeds strengere voorwaarden opgelegd. In diverse landen verenigen grote retailers zich om samen te werken aan het verbeteren van de voedselveiligheid. Doordat zij een groot marktaandeel hebben, hebben zij een sterke machtspositie richting leveranciers.
Grote verenigde retailketens werken volgens voedselveiligheidsstandaarden zoals BRC, HACCP, EFSIS en IFS. Leveranciers die leveren aan deze retailers, waarbij met name supermarkten, dienen de voedselveiligheid te borgen volgens één of meerdere van deze standaarden. Voor bedrijven die operationeel zijn in de voedingsmiddelenbranche is het daarom uiterst belangrijk om op de hoogte te zijn van de eisen en certificeringen die supermarkten stellen en om hieraan te kunnen voldoen.
5. Zorg voor een voedselveilig proces in de praktijk
Aantoonbaar voedselveilig werken volgens HACCP-richtlijnen of een daarop gebaseerde hygiënecode kan alleen als in de praktijk getoond kan worden dat er op een verantwoorde en veilige manier met producten wordt omgegaan. Een HACCP-plan, of daarop gebaseerde hygiënecode, opstellen is niet voldoende. Deze moet ook nageleefd worden. Dat kan door in de praktijk aan de relevante basisvoorwaarden en proceseisen te voldoen en te zorgen voor een adequate inrichting, reiniging en desinfectie van lokalen en apparatuur en persoonlijke hygiëne. Daarmee wordt de basis van hygiënisch werken geborgd.
Meer informatie?
Wilt u meer informatie over het opzetten van een voedselveilig hygiëneproces? Download dan onze handige whitepaper waarin we u er alles over vertellen.
